Người tình Sputnik là quyển sách đầu tiên mình đọc xong trong năm nay, sau hơn nửa năm trời rơi vào trạng thái reading slump. Các tác phẩm trước đó của bác Haruki mà mình đọc đều để lại những ấn tượng tích cực, vậy nên mình đặt niềm tin vô tác phẩm này với hy vọng không hề nhỏ là giúp vực mình dậy khỏi thời kỳ chán đọc không mong muốn. Và hiệu quả thật.

Nhân vật chính của truyện là Sumire. Sumire yêu việc viết. Điều ấy không thể rõ ràng hơn. Cô tập trung toàn bộ tâm trí và những gì mình có cho việc viết. Cô viết nhiều đến không tưởng và sở hữu không ít những đoạn văn để đời, theo như người kể chuyện nhận xét. Đọc tác phẩm cảm giác như Sumire viết để sống, và ngược lại, sống để viết. Tự bản thân Sumire cũng nhận thức được tầm quan trọng của việc viết đối với mình. “Đầu tớ y như 1 cái kho chứa đầy những thứ tớ muốn viết ra.” Rồi thì là “Đối với tôi để nghĩ về điều gì đấy thì trước hết tôi phải viết nó ra.” Từ góc nhìn của người thân thiết với cô nhất thì điều đó chỉ càng rõ ràng hơn – “Sumire quá bận tâm đến việc trở thành nhà tiểu thuyết đến nỗi không thực sự yêu được người nào.” và “Không gì có thể xen vào giữa cô và lòng trung thành của cô đối với văn chương.”

Nhưng biết sao được, tình yêu là thứ một khi nó đã muốn, thì có thể thay đổi mọi thứ. Cái việc viết tưởng chừng như là lẽ sống của Sumire, là điều duy nhất cô có hứng thú, đã gần như nhường chỗ hoàn toàn cho tình yêu của cô dành cho Miu – “Một tình yêu mãnh liệt, một cơn lốc xoáy thực sự quét qua các bình nguyên – san phẳng tất cả những gì nó gặp trên đường, tung mọi thứ lên trời, xé chúng ra từng mảnh, nghiền nát thành từng miếng.” Tình yêu ấy khiến Sumire có những thay đổi mà người ngoài nhìn vào thì sẽ thấy trở nên giống 1 người bình thường hơn, ý là tích cực, còn với Sumire thì không thể nào lạ lẫm và có vẻ không là mình hơn – “Việc xảy ra sau khi tôi gặp Miu là tôi ngừng suy nghĩ.” Ngừng suy nghĩ trong định nghĩa của Sumire là ngừng viết, vì như cô đã tự nói về bản thân, để suy nghĩ trước tiên cô phải viết đã. Nhưng rồi có vẻ như Sumire đã thực sự suy nghĩ, suy nghĩ 1 cách độc lập, suy nghĩ như người bình thường suy nghĩ, cũng chính từ khi gặp Miu và nhờ vậy có được những trải nghiệm chính bản thân cô không ngờ tới.

Đọc tác phẩm để thấy điều khiến ta thay đổi và có thể thay đổi đến mức không còn nhận ra bản thân nữa có lẽ là tình yêu; và cái khó nói nhất chắc là chuyện tình cảm. Để mà phân tích, đánh giá hay so sánh tình cảm đều chẳng có ý nghĩa gì mấy. Tình cảm của mỗi người một khác, của lúc này khác với lúc trước, và đối với người này cũng chẳng giống khi đối với người kia. Trong tác phẩm này cũng vậy – ba nhân vật đều dành tình yêu cho người mà họ không thể có một kết thúc có hậu cùng. Nó đều là tình yêu, có thể nói vậy. Nhưng đó là ba tình yêu khác nhau và đẹp cũng theo những vẻ riêng của chúng, bởi trong những tình yêu đó ẩn chứa cả nỗi cô đơn chỉ mình họ hiểu.

Câu hỏi “Vì sao mọi người cứ phải cô đơn như thế này?” không được trả lời trong tác phẩm, nhưng suy cho cùng thì làm gì có câu trả lời cho câu hỏi ấy. Hãy cứ đọc và thưởng thức thôi.

---

Featured image: Replica of Sputnik 1 from Wikipedia.